مقدمه
بخیه زدن یکی از مهارتهای حیاتی در علوم پزشکی است که نقش اساسی در ترمیم بافتها، جلوگیری از خونریزی و کاهش خطر عفونت ایفا میکند. یادگیری صحیح تکنیکهای بخیه، نه تنها برای دانشجویان پزشکی و پرستاری، بلکه برای کلیه شاغلان حوزه سلامت، از اهمیت بالایی برخوردار است. این مهارت نیازمند شناخت دقیق آناتومی، ابزارهای جراحی، انواع نخ بخیه، و تکنیکهای مختلف دوخت زخم میباشد.
در آموزش بخیه زدن، تمرکز بر یادگیری اصول پایهای مانند انتخاب نوع نخ مناسب، نوع گره، و نحوه نگهداشتن ابزارها آغاز میشود و به مرور با تمرین تکنیکهای پیشرفتهتر مانند بخیههای عمیق، زیبایی و بخیههای مخصوص مناطق خاص بدن تکمیل میگردد. آموزش عملی و تکرار مداوم، کلید تسلط بر این مهارت است و میتواند کیفیت مراقبت از بیمار را بهطور چشمگیری ارتقا دهد.
انواع بخیه از نظر نوع نخ
-
جذبشونده (Absorbable)
-
نیازی به کشیدن ندارند، خودبهخود جذب بدن میشوند.
-
مثالها: Vicryl, Monocryl, PDS
-
کاربرد: بخیههای داخلی (مثلاً لایههای عضلانی یا مخاطی)
-
-
غیرجذبشونده (Non-absorbable)
-
باید پس از بهبود زخم کشیده شوند.
-
مثالها: Nylon, Prolene, Silk
-
کاربرد: بخیه پوستی یا بخیه دائمی در برخی جراحیها
-
انواع بخیه از نظر روش دوخت (تکنیک)
-
بخیه ساده پیوسته (Simple Continuous)
-
سریع و مناسب زخمهای صاف و خطی
-
عیب: اگر یک قسمت باز شود، کل بخیه ممکن است باز شود
-
-
بخیه ساده منقطع (Simple Interrupted)
-
هر بخیه جداست؛ کنترل خوب بر لبهها
-
ایمنتر و متداولترین نوع بخیه در اورژانس
-
-
بخیه زیرجلدی (Subcuticular)
-
در زیر پوست، با نخ جذبی؛ زیبایی بیشتر
-
بدون نیاز به کشیدن نخ؛ مناسب بخیه زیبایی
-
-
بخیه عمقی (Deep)
-
برای بستن لایههای زیرین زخم (مثلاً فاشیا یا عضله)
-
-
بخیه ماترس افقی (Horizontal Mattress)
-
افزایش قدرت کششی؛ مناسب پوستهای شکننده
-
-
بخیه ماترس عمودی (Vertical Mattress)
-
مناسب لبههای زخمهای عمیق؛ بسته شدن محکمتر
-
-
بخیه گوشهای (Corner Stitch)
-
برای بخیه زخمهایی با لبه زاویهدار (مثل زخمهای سهگوش)
-
انواع بخیه از نظر هدف کاربردی
-
بخیه اولیه (Primary closure)
-
زخم تازه را بلافاصله پس از آسیب میبندند
-
-
بخیه تأخیری (Delayed primary closure)
-
ابتدا زخم را باز میگذارند و پس از کاهش خطر عفونت میبندند
-
-
بخیه ثانویه (Secondary intention)
-
بدون دوخت، اجازه داده میشود زخم خودبهخود پر شود (در زخمهای آلوده یا بزرگ)
-